Türkiye Cumhuriyeti artık yasal olarak bakansız mı?
ANKARA – Seçime giden süreçte kabinede görev yapan 15 bakanın seçim çalışmalarında kamu gücünü kullanması veya bu yetkinin seçmenin tutumunu etkilemesi ihtimali nedeniyle istifa etmesi talepleri karşılanmadı. Bakanlar, bakanlık görevlerinden istifa etmeden milletvekili adayı oldular. Bakanların muhalifi olan muhalefet adayları, büro araçlarını kullanan ve bakanlık çalışanının takviyesini takip eden muhalifler olduklarını söyleyerek, haksız bir seçim yarışı yapıldığını söyledi.
Günün sonunda bakanların tamamı aday gösterildikleri yerlerden milletvekili seçildi ve bakanların adaylığıyla başlayan tartışma başka bir boyuta taşınınca yeni sorular ortaya çıktı: Bakanlar şu anda milletvekili mi yoksa bakan mı? ? Hem milletvekili hem bakan olunur mu? Bakanlar milletvekili seçilince bakanlıkları mı düştü? Meclis’in görevi şimdi başlamadı mı?
TÜRKİYE CUMHURİYETİ ŞU ANDA YASAL BAKANLIK MIDIR?
Pek çok hukukçu, bakanların milletvekili seçildiklerinde bakanlıklarının sona erdiğini değerlendiriyor. Bu değerlendirmenin dayanağı, Anayasa’nın 106. sayısında yer alan “Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, cumhurbaşkanı yardımcısı veya bakan olarak atanırlarsa üyelikleri sona erer” kararıdır. Bire bir görüş halinde olan avukatlar, Milletvekili Seçimi Kanunu’nun 35’inci maddesine göre milletvekili statüsünün il seçim kurulunun seçilen milletvekilini tespit edip tutanakla ilan etmesiyle kazanıldığına dikkat çekiyor. Bu görüşe göre 14 Mayıs’ta seçilen bakanların milletvekilleri katılaştı ve bakanlıkları düştü.
UÇUŞ: BAKANLIK GÖREVİ YEMİN EDENE KADAR DEVAM EDER.
Ancak iktidar partisi bu görüşün doğru olmadığını savunuyor. Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Mehmet Uçum, milletvekili statüsünün il seçim kurulunun beyanıyla kazanıldığını, bakanlık ve meclis görevinin aynı anda yürütülemeyeceğini kabul etse de Uçum’a göre, ” milletvekili statüsü” ile “vekilin yasama görevi” aynı şey değildir. Milletvekilinin yasama görevi il seçim kurulunun beyanı ile değil, milletvekilinin andı ile başlar. Uçum, konuyla ilgili sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Mevcut bakanların yasama görevleri yemin edene kadar başlamayacağı için bakanlık görevleri de bitmeyecek” diyor.
Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet UçumÇÖZÜM: ‘DEVİR ÖNCESİ YEMİN SONRASI’
Uçum, bundan sonraki süreçle ilgili olarak da şu sözleri kullanıyor: “Bakanlık görevini yürütüp milletvekili seçilenler yemin edinceye kadar bakanlık görevlerini yerine getirebilirler. Milletvekili seçilmiş olup da henüz yemin etmemiş bakanlar, görevlerini yeni atanan bakanlara devredebilir. Devir teslimden sonra Meclis’te yemin ederek yasama görevine başlayabilir.”
Yemin Töreni Ertelendi mi?
Uçum’un işaret ettiği yemin ve ne zaman içileceği de madde tarafından belirlenir. Buna göre, Yüksek Seçim Kurulu tarafından kesin seçim sonuçlarının açıklanmasını takip eden üçüncü gün Meclis toplanır ve milletvekilleri yemin ederek göreve başlar. 14 Mayıs seçimlerinin açıklanmasının ardından hızla açıklanan seçim takvimine ve YSK Başkanı Ahmet Yener’in açıklamalarına göre kesin sonuçların açıklanma tarihi 19 Mayıs olarak belirlendi. Bu durumda Meclis’te yemin töreni 22 Mayıs Pazartesi günü yapılacak ve artık yeni kabine Cumhurbaşkanı tarafından atanmadığı için bakanlıklar düşecekti. Ancak Meclis Başkanı Mustafa Şentop, katıldığı bir programda yemin töreninin 28-29 Mayıs tarihlerinde yapılabileceğini söyledi. Böylece bakanların yemini yani milletvekilliği görevinin başlangıcı Uçum’a göre ertelenmiş oldu. Lobicilere göre bu süreçte yeni kabine belirlenecek, devir teslim törenleri yapılacak ve bakanlar görevlerini teslim ettikten sonra yemin edecekler. Böylelikle bakanlık görevlerinde aksama yaşanmayacak ve Anayasa’ya aykırılık tartışmalarının kısmen de olsa önüne geçilmiş olacaktır.
KABOĞLU: ADAY OLDUĞUNDA İSTİFA ETMELİLER
Seçim süreci başladığından beri bakanların istifa etmesi gerektiği görüşünü dile getiren anayasa hukukçusu 27’nci Dönem CHP Milletvekili Prof. başkan yardımcısı aday gösterilecektir. İlk tepkim, ‘Bütün bakanlar çekilsin’ oldu. Anayasaya göre bakan adayı olamazlar.’ Onlar alınmadı. 9 Nisan’da adaylar sunuldu ve yine çekiliş yapılmadı ve nihayet Pazar günü seçildiler. Birleşme kayıtları da yapıldı. Hukuki dayanağı kalmadı” dedi.
27. Dönem CHP Milletvekili Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu‘BAKANLIK YEMİNLE BAŞLAMAZ, BAKANLIKLAR DÜŞMELİ’
Milletvekilliği ile bakanlığın aynı anda yürütülemeyeceğine değinen Kaboğlu, “Bu bakanlardan milletvekilleri nasıl ki atandıkları andan itibaren milletvekilliğini kaybetmişlerse, birleşme olur olmaz bakanlıkları da görevden alınmalıdır. tutanak düzenlenir ve vekilleri kesinleşir.”
Milletvekilliğinin yeminden sonra başlayacağı görüşüne katılmadığını kaydeden Kaboğlu, “Milletvekilliği yeminle kazanılmaz. Anayasa’nın 81. maddesine göre yemin, göreve başlamanın şartıdır. Birleşme tutanağı düzenlenerek milletvekilliği kazanılır. Yeminle başladığı görüşü geçerli değildir.”
‘BAKANLIK MÜDÜRLÜKLERİNİ GERÇEKTEN İŞGAL ETTİLER’
Anayasa’da bakanlık ile TBMM’nin görev süresinin bağdaşmayacağına dair net bir karar olduğunu hatırlatan Kaboğlu, “Yasal olarak şu anda Türkiye Cumhuriyeti’nin bakanları olmadığını söyleyebiliriz. Bunların eylemleri anayasaya aykırıdır ve bir düzenleme vardır. yetki gaspı. O makamı fiilen işgal ediyorlar.”
Gelecek sürece ilişkin risklere dikkat çeken Kaboğlu, “Seçim sürecinde anayasaya aykırılık konusunda böyle bir ısrar olursa, yeni dönemde göreve gelen bu kişiler Anayasa’ya ne ölçüde saygı gösterecekler? Bu artık sorgulanması gereken bir konu” dedi.
’14 MAYIS SEÇİMİ SORUŞTURUCU OLDU’
Bakanların aday olduktan sonra yürüttükleri seçim çalışmalarında devletin tüm gücünü kullandığını ifade eden Kaboğlu, 14 Mayıs seçimlerinin şüpheli olduğunu belirterek, “Erdoğan’ın tüm gücünü kullanarak seçim kampanyaları yürüttüler. devlet, seçimi yanılttılar, seçimi sorgulanır hale getirdiler. Anayasa’ya açıkça aykırı olduğu halde bakanlıktan ayrılmamaları ve fiilen o mevkilerde bulunmaları ikinci tur seçimleri gayrimeşru bir alana sürüklüyor. Bu hem Anayasa’ya hem de demokrasiye bir darbedir” dedi.
